با توجه به اینکه هر منطقه جغرافیایی شرایط آب و هوایی مخصوص به خود را دارد، لذا اغلب طراحان ساختمان تصور می کنند با شناخت اقلیم یک منطقه جغرافیایی می توان برای سایر نقاط مشابه همان طراحی ها را بکار برد. در این تحقیق سعی شده تشابهات و تناقضات آب و هوایی یک اقلیم در دو منطقه جغرافیایی متفاوت را مورد بررسی قرار گیرد.نتایج نشان داد علیرغم اینکه دو شهر بندرعباس از ایران و شهر بلم از برزیل اقلیمی یکسان دارند (گرم و مرطوب)، با این وجود طراحی ساختمان در این شهرها کاملا متفاوت بوده است و هر کدام نیازمندی های ساکنین آنها را با توجه به شرایط آب و هوایی تامین می کند. در بندرعباس در ماه های آذر، دی، بهمن روزها هوا در منطقه آسایش و شب ها خنک، اسفند روز و شب در منطقه آسایش، در فروردین و آبان روزها گرم و شب منطقه آسایش و در سایر ماه ها روز و شب گرم است.

بیان مسئله: حمام به عنوان یکی از الگوهای شناخته شده ابنیه سنتی ایرانی در ادبیات معماری حائز اهمیت و توجه است که این مهم به دلیل ویژگی تبادل حرارتی و ذخیره سازی انرژی در پیکره این نوع ابنیه به شمار می رود. ازاین حیث، این موضوع که کلیت طرح و الگو این حمام ها با یکدیگر دارای مشابهت بوده، نیازمند بررسی و واکاوی است. این بررسی از جهت اینکه اصلی ترین بخش های حمام های سنتی دو فضای خشک و تر در سلسله مراتب فضایی-عملکردی این بناها، یعنی سربینه و گرم خانه بوده اند، متمرکز بر رفتار حرارتی آن ها قرار می گیرد. در این بررسی پوسته حرارتی حمام های اقلیم گرم و خشک ایران به واسطه محدودیت پژوهش فقط از حیث سطوح و مساحت هندسی که یکی از سه مؤلفهٔ,اصلی در تبادل حرارت از طریق پوسته به شمار رفته، مورد تحقیق خواهد بود. هد ف پژوهش: این پژوهش سعی دارد تا با تدقیق بر جداره سازی گرم خانه و سربینه به عنوان فضاهای حساس بر تبادل حرارتی از طریق پوسته در حمام های سنتی، کالبد این فضاها را از حیث تدابیری که جهت کاهش نسبت سطح به حجم داشته اند، شناسایی نماید. روش پژوهش: این پژوهش از پارادایم پسااثبات گرای کمی و راهبرد ترکیبی مدل سازی و استدلال ریاضی برخوردار بوده که به جهت معناپذیری پاسخ ها، از رابطه ی اتلاف حرارت از طریق پوسته و تأثیرپذیری کاهش توان سامانه گرمایشی مبتنی بر کمیت سطح، به واسطه شبیه سازی فضاهای حمام های سنتی و انطباق راهکارهای طراحی معنا می پذیرد. نتیجه گیری: آنچه بر پایه بررسی تناسبات و مقایسه سطوح و احجام نمونه های انتخابی استقرا می گردد، این است که طرح کلی فضاهای گرم خانه و سربینه، با افزایش سطوح کف حمام و جداره های متصل به فضاهای دارای تفاضل دمایی کمتر و همچنین تقلیل نسبت سطح به حجم در پوسته مرتبط با فضای باز، منجر به کاهش تلفات دمایی از طریق پوسته گردیده است. این مطلب گویای این موضوع است که طرح کلی فضاهای سربینه و گرم خانهٔ,حمام های اقلیم گرم و خشک ایران از هندسه.بهینه در برابر تبادل حرارت از طریق پوسته برخوردار بوده است.

در طول تاریخ، انسان در کالبدهای معماری متفاوتی زندگی خود را سپری کرده است؛ که این کالبد محصول نهایی شیوه نگرش انسان، نیازهای رفتاری او، وضعیت و شرایط اجتماعی، مذهبی و اقتصادی و اقلیمی بوده است. تأثیر هر یک از عوامل ذکر شده بر پیکره بندی کالبد معماری خانه-ها متفاوت بوده ولی نفوذ فرهنگ و اقلیم به عنوان کلیدی ترین عوامل مؤثر بر شاخصه های معماری، غیر قابل انکار است. هدف این پژوهش دست یابی به نگرشی بر نقش فرهنگ و اقلیم بر معیارهای صورت بندی خانه های قاجاری در اقلیم های گرم و مرطوب و معتدل و مرطوب ایران با رویکرد تحلیل قیاسی بوده تا نحوه تأثیرپذیری هر یک از شاخصه های کالبدی را از این عوامل شناسایی کند. روش تحقیق در این پژوهش، در حوزه روش کیفی قرار دارد و جمع آوری مطالب به روش کتابخانه ای و مشاهده میدانی انجام شده است. در فرآیند تحلیل و ارزیابی موضوع پژوهش، چهار خانه قاجاری با دو فرم متفاوت حیاط مرکزی و بلوکی در شهرهای شاخص اقلیم های مذکور انتخاب شدند تا از طریق تحلیل قیاسی، نقش فرهنگ و اقلیم در فاکتورهای کالبد معماری مشخص شود. نتایج پژوهش نشان داد که در اقلیم گرم و مرطوب، معیارهای سلسله مراتب، نما و تزئینات، نور و روشنایی بیشتر تحت تأثیر فرهنگ بوده و اقلیم بیشترین تأثیر را بر روی فرم خانه، جهت گیری، مصالح و عملکرد داشته است، درحالی که در اقلیم معتدل و مرطوب، فرهنگ بیشترین تأثیر را بر هندسه. سلسله مراتب و مقیاس خانه ها گذاشته و عامل اقلیم بر روی ترکیب بندی، عملکرد و فرم خانه مؤثر واقع شده است.